Poprawne przygotowanie pliku graficznego przed jego wysłaniem do wydruku, stanowi w rzeczywistości klucz do sukcesu.
Będzie to oczywiście wyglądało zupełnie inaczej w przypadku fotoamatora, który zaczyna przygodę z wielkoformatowym drukiem fotograficznym, a zupełnie inaczej w przypadku zaawansowanego artysty, pragnącego mieć pełną kontrolę nad jego wszystkimi aspektami, niemniej dbałość o kilka podstawowych zasad, znacząco ułatwia pracę i wpływa na oczekiwany efekt końcowy.
W przypadku jakichkolwiek niejasności, zapraszam do kontaktu telefonicznego, lub mailowego… czasem po prostu łatwiej zdać się na nasze doświadczenie.
MONITOR
Nie da się pracować z obrazem, bez odpowiednio ustawionego i sprofilowanego monitora. Nawet gorszej klasy, ale poprawnie ustawiony wyświetlacz, będzie w pracy lepszy, niż najlepszy model z ustawieniami fabrycznymi.
Częstym błędem jest praca na monitorze ze zbyt intensywnym podświetleniem. Obraz na ekranie wydaje się być znacznie jaśniejszy, niż w rzeczywistości. Ponieważ wydruk nie ma własnego podświetlenia, obraz automatycznie będzie ciemniejszy.
Do przygotowania monitora do prac graficznych, najwygodniej jest użyć sprzętowego kalibratora, lub skorzystać z usług lokalnej firmy zajmującej się profilowaniem monitorów.
Do prac fotograficznych oraz edycji obrazu do druku, zalecamy następujące parametry:
Temperatura barwowa: 6500K
Współczynnik gamma: 2,2
Jasność: 100-120 cd/m
ZARZĄDZANIE KOLOREM I PRACA Z PROFILEM BARWNYM ICC PODŁOŻA
Temat zarządzania barwą zwykle traktowany jest jako wiedza tajemna, zarezerwowana dla zaawansowanych, choć w rzeczywistości sprowadza się do kilku prostych czynności i znacząco wpływa na wierną kolorystykę wydruków.
W uproszczeniu, każde urządzenie, czy to aparat fotograficzny, monitor, skaner, czy drukarka, ma swoją charakterystykę barwną… innymi słowy przekłamuje kolory na swój własny sposób. Jakkolwiek nie mamy bezpośredniego wpływu na uwarunkowania sprzętowe, to wiedząc jak zmienia się obraz na każdym z nich, możemy tak skorygować plik do druku, aby jak najbardziej odpowiadał oczekiwaniom. W procesie druku służą do tego profile barwne ICC.
Pracę z plikiem graficznym zaczynamy od pobrania z naszego repozytorium właściwego profilu barwnego ICC dla medium, na którym zamierzamy wykonać wydruk.
Pobrane profile ICC instalujemy w systemie operacyjnym, poprzez ich skopiowanie do następujących katalogów:
Dla systemu Windows: C:\Windows\System32\spool\drivers\color
Dla systemu Apple OSX: Macintosh HD\Users\Username\Library\ColorCync\Profiles
Czasem poza samą instalacją systemową, należy dodatkowo aktywować profil w programie graficznym lub cyfrowej ciemni, tak aby była możliwa praca w trybie podglądu “softproof” – np. w Adobe Lightroom należy zaznaczyć checkbox profili ICC, które mają być dostępne w tym trybie.
Częstym błędem jest założenie, że skoro drukarnia jest sprofilowana kolorystycznie, to praca nad plikiem już zbędna.
To nie do końca prawda, bo drukarnia nie widzi monitora artysty, czy fotografa i nie wie jakie były założenia kolorystyczne pracy. W takim przypadku profile ICC gwarantują jedynie, że podgląd na monitorze operatora drukarek będzie maksymalnie zbliżony do wydruku.
Po poprawnym zainstalowaniu pliku ICC oraz uruchomieniu podglądu “softproof”, możemy na etapie edycji obrazu podejrzeć, jak zmieni się kolorystyka wydruku na danym podłożu i korygując ustawienia krzywych kolorów zniwelować wpływ drukarki, papieru i systemu tuszy na zmiany w kolorystyce wydruku.
Tryb „softproof” większości aplikacji graficznych pozwala także prześledzić, które obszary obrazu znajdują się poza możliwościami kolorystycznymi drukarki i podłoża – poza ich gamutem. Będzie się tak zdarzało szczególnie w przypadku wydruku na płótnach, które ze swej natury nie mają takich możliwości reprodukcji barw jak np. papier fotograficzny. Kolory spoza gamutu, mogą zostać zinterpretowane w procesie wydruku w zależności od charakteru obrazu na kilka sposobów.
W przeważającej większości przypadków, jak również w naszej Pracowni jest to tryb percepcyjny, w którym nacisk położony jest na zachowanie ogólnej spójności postrzegania kompozycji barwnej przez oko ludzkie (percepcja obrazu), choć absolutne kolory jako takie mogą się zmienić nawet w zakresie należącym do gamutu.
Takie odwzorowanie stosuje się w przypadku druku obrazów z relatywnie dużą ilością barw spoza gamutu, lub gdy istotne szczegóły i tonalności znajdują się w obszarze barw spoza gamutu. Zasadniczo chodzi o to aby wrażenie z oglądania wydruku było jak najbliższe rzeczywistości, a nie koniecznie poszczególne kolory.
Innym trybem stosowanym w druku wielkoformatowym jest tryb kolorymetryczny, w którym kolory spoza gamutu drukarki odzwierciedlane są jako najbliższe możliwe do odwzorowania znajdujące się w przestrzeni barwnej. Innymi słowy, wszystkie kolory spoza gamutu mają jeden kolor – kolor graniczny gamutu, choć reszta obrazu zachowuje jak najwierniejsze odwzorowanie barw.
Tryb kolorymetryczny stosuje się gdy w szczególny sposób zależy nam na wierności kolorów lub gdy przestrzeń poza gamutem nie niesie istotnych szczegółów obrazu.
CZYSZCZENIE I KADROWANIE OBRAZU
To czego nie widać na monitorze, będzie bardzo dokładnie widoczne po wydrukowaniu na dużym formacie. Dotyczy to nie tylko treści obrazu, ale również jego niedoskonałości.
Przed wysłaniem pliku do druku warto dokładnie sprawdzić, czy nie pozostały na nim np. ślady po zakurzonej matrycy, pyłki, skazy, czy niechciane elementy tła.
Wyczyszczony kadr należy wykadrować do oczekiwanego formatu wydruku.
Nawet profesjonalnym fotografikom często się zdarza wysłać pliki do druku w formacie niezgodnym z zamówieniem, co skutecznie opóźnia realizację zlecenia.
ROZDZIELCZOŚĆ PLIKU
Kwestia doboru rozdzielczości i gęstości pliku do druku, jest teoretycznie dosyć złożonym problemem, który w praktyce nie wydaje się aż taki skomplikowany.
W druku cyfrowym wykorzystujemy parametr ppi (punkt obrazu na cal), a nie powszechnie stosowany dpi (fizyczna kropka na cal). Zdjęcie o rozdzielczości 72 ppi można wydrukować w rozdzielczości 600 dpi – co w dużym uproszczeniu oznacza, że każdy piksel obrazu będzie na wydruku reprezentowany przez 64 fizyczne punkty, przy zastosowaniu interpolacji.
Optymalna, teoretyczna rozdzielczość pliku do wydruku to 300 ppi, czyli 300 pixeli obrazu na każde 2,54 cm długości wydruku
… ale w miarę zwiększania formatu i przekątnej obrazu, zwiększa się teoretyczna odległość, z której powinniśmy go oglądać, a co za tym idzie spadają wymagania dotyczące gęstości i ostrości, i t d.
Aby zatem uprościć temat, z praktycznego punktu widzenia, najlepiej przyjąć jedną z następujących metod:
Standardowe fotografie z jednej klatki zapisujemy w ich oryginalnej rozdzielczości. Jeżeli zdjęcie z matrycy 24 Mpix ma 4000 pikseli x 6000 pikseli, to takie należy wyedytować i wysłać. Jeżeli w wyniku kadrowania robimy np kadr 1:1 o boku 4000 pikseli, to do druku powinien trafić plik 4000 pikseli x 4000 pikseli – to najprostsza metoda i w zasadzie nie można popełnić tu błędu.
Grafiki i prace, gdzie sami na starcie definiujemy wielkość obrazu (canvas size), najlepiej przygotować w rozdzielczości od 150 dpi do 300 dpi, a w przypadku wydruków na płótnach nawet 100 dpi. Warto pamietać, że im większy obraz, tym mniejsza gęstość dpi… i tak będziemy go przecież oglądali z coraz większej odległości.
Jeżeli chcemy wydrukować obraz 100x150cm (39×59 cali) z rozdzielczością 150 dpi, wymiary pliku w pikselach to 39 cali x 150 dpi na 59 cali x 150 dpi, czyli 5850 pikseli x 8850 pikseli.
Ta sama zasada dotyczy sposobu przygotowania bardzo dużych fotografii dostarczanych do druku w rzeczywistym rozmiarze 1:1.
W praktyce, poza przypadkami bardzo dużych formatów, fototapet, fotografii złożonych z wielu kadrów, etc najlepiej przyjąć pierwszy mechanizm, dbając o poprawne kadrowanie.
FORMAT PLIKU
Przygotowany pod kątem kolorystycznym, wykadrowany i wyczyszczony obraz należy ostatecznie wyeksportować do pliku, który trafi do wydruku.
Plik powinien zawierać jak najwięcej informacji źródłowej, przy relatywnie najmniejszej ingerencji w jego treść.
Nie należy zatem dokonywać jego kompresji, czy konwersji systemu kolorów. Poza szczególnymi przypadkami, jakim jest np przygotowywanie wydruku typu proof na potrzeby drukarni offsetowych, w druku wielkoformatowym stosujemy system kolorów sRGB, lub AdobeRGB, które dają znacznie lepszą kolorystykę, niż system CMYK.
Plik najlepiej zapisać w formacie JPG ze 100% jakością, TIFF lub PDF. Kompresja pliku, lub zapisywanie go w jakości niższej niż 100% mogą skutkować w utracie szczegółów, dynamiki barw oraz rozdzielczości obrazu.